STEM Yazı Dizisi – 7
21. YY Becerileri PD Eğitimi
Tarihe baktığımızda eğitim hiçbir zaman çok masum bir süreç olmamıştır. Burada yanlış anlaşılmamak ve konuya da açıklık getirmek için eğitimin masum olup olmaması konusunu biraz açmak istiyorum. Bildiğiniz gibi bizim müfredatımız sadece ders kazanımlarından oluşmaz. Bir de örtük müfredat dediğimiz bir plan vardır ki, ülke, il, ilçe ve hatta okul bazında bile değişiklik gösterebilir. Okul kültürü dediğimiz süreç de bir nevi bu şekilde oluşur. Örtük müfredatın bazı örneklerinde bu sürecin ders olarak işlendiğini ve hatta bununla gurur duyulur bir şekilde reklam ürünü olarak kullanıldığını görüyoruz. Ancak örtük müfredatın asıl uygulaması bilindik derslere entegrasyonu ile olur. Örneğin demokrasinin içselleştirilmesi ise hedef, bunu bir ders ya da seminer ile yapmak mümkün. Ancak bu süreci teoriden çıkartıp pratiğe dökerseniz çok daha kalıcı sonuçlar elde edeceğimiz de muhakkak. Örneğin matematik dersinde ya da fen dersinde alınan kararlarda öğretmen demokrasi vurgusu yaparak süreci işler ise bu bir süre sonra öğrencilerde davranış değişikliği oluşturacaktır. Ne demişti Dewey “… eğitim hayatın ta kendisi olmalıdır.”
Demokrasi örneği oldukça güzel ve anlamlı bir süreç anlattı bize. Peki sınıflarımızdaki oturma düzenleri, parmak kaldırarak ve ancak söz verildiğinde konuşmak, çok çalışkan olmak(daha doğrusu bir ortamdaki en çalışkan olmak), uzun saatler bir ortamda çalışabilir olmak, yönergeleri doğru ve eksiksiz takip etmek hakkında ne düşünüyorsunuz? 20.yy endüstriyelleşme süreci düşünüldüğünde büyük bir fabrikanın sahibi olarak seri üretimi aksatmamak için başka ne istersiniz? Dolayısıyla dönemin şartları düşünüldüğünde oldukça mantıklı ve gerekli olan davranış şekilleri 20.Yy’da okullarımızda kazandırmaya çalıştığımız beceriler olarak ortaya çıkıyor.
Şimdi aynı fabrika sahibinin çağa ayak uydurduğunu ve fabrikasını insansız yani karanlık fabrika(dark factory) sürecine taşıdığını düşünelim. Çalışanlarınızdan bu sefer neler istersiniz? Fabrikanızda iş makinaları zaten çalışıyor, onların daha verimli çalışması için mühendislerinizin yönergeleri takip etmesi mi, yoksa yaratıcı çözümler ortaya koyması size daha fazla kazandırır. Tek başına çok iyi bir mühendisi mi tercih edersiniz, yoksa birbiriyle uyumlu çalışan bir araya geldiğinde güçlü olan çok yönlü bir grup mu? Bu cevabı belli sorularımız eğitimde yeni bir planlama sürecini gerekli kılmış. Uzun ve masraflı bir sürecin ardından karşımıza farklı oluşumlar tarafından açıklanan 21. Yy Becerileri çıktı.
Bakın benim takipçisi olduğum P21 (Partnership for 21st Century Skills) grubunda kimler varmış:
Ford ve Apple, Walt Disney ve Intel sizin de tahmin edebileceğiniz gibi milyon dolarlık ticari anlaşmalar için aynı çatı altında buluşurlar. Ancak sadece P21 içinde bile 30 taneEğitim, Endüstri, Teknoloji ve Hizmet odaklı uluslararası firma bir araya gelerek eğitimin öğrencilere hangi becerileri kazandırması gerektiği üzerine düşünüyorlar. Bugün toplumun %20’sini oluşturan öğrencilerin gelecekteki Dünya nüfusunun %100’ü olduğu gerçeğini kabul eden şirketler, geleceği bugünden şekillendirebilmek için eğitime yön vermeye çalışıyor.
P21’in haricinde Avrupa Birliği, OECD (Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü) ve bir çok eğitim organizasyonu (NETS, NCREL, ATCS) 21. Yy becerileri hakkında yayınlara sahipler. Gelelim Bu kadar önemli olan becerilerin neler olduğuna:
P21, 21Yy. Becerilerini Yaşam ve Meslek Becerileri, Öğrenme ve Yenilenme Becerileri, Bilgi Medya ve Teknoloji Becerileri ve 21. YY temaları ana başlıklarında toparlıyor. Biz öğretmenlerden ise öğrenme ortamlarında, profesyonel yetiştirme alanında, ders ve müfredat kapsamlarımızda ve ölçme değerlendirme süreçlerimizde değişime gitmemizi istiyor. Atalarımız gibi P21 de “ağaç yaşken eğilir” demiş olacak ki yetişkin bireylerde değiştirmesi çok mümkün olmayan bir çok beceriyi K-12 düzeyinde kazandırmayı hedeflemiştir.
Çok detaylarına girmeden bakalım 21. Yy. Becerileri adı altında öğrencilere kazandırmamız gereken özellikler nelermiş?
– Temel Konular
o Okuma (AnaDil Eğitimi /Dil Bilimleri)
o Matematik
o Fen Bilimleri
o Sosyal Bilimler
o Ekonomi
o Yönetim Bilimleri
o Tarih
o Coğrafya
o Yurttaşlık Bilgisi
o Dünya Dilleri
o Sanat ve Müzik
– 21. YY Temaları:
o Küresel / Evrensel Farkındalık
o Finans Kültürü
– Ekonomi Kültürü
o Ticaret ve Girişimcilik Kültürü
o Yurttaşlık Kültürü
o Sağlık Kültürü
o Çevre Kültürü
– Yaşam ve Meslek Becerileri
o Esneklik ve Değişikliklere Uyum Sağlayabilme
o Girişkenlik ve Kendi Kendini Yönetme
o Sosyal ve Kültürlerarası Etkileşim
o Üretkenlik ve Şeffaflık
o Liderlik ve Sorumluluk Becerileri
– Bilgi, Medya ve Teknoloji Becerileri
o Bilgi Okur-yazarlığı
o Medya Okur yazarlığı
o Bilgi ve İletişim Teknolojileri Okur-yazarlığı
– Öğrenme ve İnovasyon Becerileri
o Eleştirel Düşünme ve Problem Çözme
o İletişim
o İşbirliği
o Yaratıcılık ve İnovasyon
Süper öğretmenin dünyasına hepiniz hoş geldiniz. Temel Konular başlığını bir kenara koyalım şimdilik, onlar zaten(!) derslerde yaptığımız işler. Geriye kalan sadece başlık olarak 18 beceri var. Şimdi dönüp listeye tekrardan bakalım ve kendimizi değerlendirelim. Sizce bu 18 beceriden kaç tanesine bir başkasına öğretecek kadar hakimiz?
– ?
– …
Hemen üzülmüyoruz. Bunlar 21. YY Becerileri. Bir çoğumuz K-12 eğitimini 2000lerden önce ya da çok başında tamamladık. Yani biz o konulara gelemeden okul bitti.
Madem herkes, özellikle de bu planı yapanlar bizlerin bu konuda eğitici olacak kadar eğitimli olmadığımızı biliyor, o zaman bizlerin birer öğretmen olarak ne yapması gerekiyor?
İşte bizim STEM Öğretmen Eğitimimiz de bu konuyu tartışarak başladı. Kısaca özetlersek değişimin sistemsel olması gerekiyor. Sistem değişene kadar biz bekleyecek miyiz? Elbette hayır, kendi sınıflarımızdan başlayacağız, daha önemlisi kendimizden başlayacağız. Bu becerilerin hepsine birden hakim olmamız ancak bir lüks olabilir. O zaman en güzeli öğretmen olmaktan vazgeçmek. Öğretmenliği bırakıp, yol gösteren, yardımcı olan rehberler olalım. Biz rehber olduğumuzda öğrenciler öğrenmek istedikleri her şey için bize koşmayacak, öğrenmek istediklerini öğrenebilecekleri kaynaklara yönlendirmemiz için bizlerden faydalanacaklar. Bu konuyu özellikle “Aktif Öğrenme Ortamları” başlıklı yazımızda sıkça tartışacağız.
21. yy becerileri için kısa ve kabaca bir çözüm yolu planlarsak: STEM, öğrencilerden kendi hayatlarını ilgilendiren problemleri çözmelerini istiyor. Bu problemler tek başına çözmek için çok büyük. Bu nedenle “Öğrenme ve İnovasyon Becerileri” gelişecek. Bu arada bilgiye sizden değil, sizin yardımınızla ulaşmaya çalışacak ve ulaştığı bilgiyi analiz edip size sunacak bu arada “Bilgi, Medya, Teknoloji Becerileri” gelişecek. Öğrenciler bu ve benzeri bir çok etkinlikte farklı gruplarla çalışacaklar. Bu grupların eleman sayıları ve özellikleri farklılık gösterecek, dolayısıyla öğrenciler her grupta farklı rol ve görevlerde olacaklar. Bu vesileyle de “Yasam ve Meslek Becerileri” gelişecek. Öğrenciler bütün bu işleri yaparken belirli bir konu üzerinde çalışıyor ve sorunu çözmek için o konuyu öğrenmeyi istiyor olacak. “Temel Konular”ı da böylece halletmiş olduk.
İşte bu nedenle STEM, 21. Yüzyıl Becerileri için; 21. Yüzyıl Becerileri de STEM için kuvvetli birer araçtır.
Previous Article
STEM PD Eğitimi ve UbDNext Article
Aktif Öğrenme Ortamları ve Metotlar